STEPS Yaz Okulu 2018, 25 ülkeden 42 öğrenciden “Sürdürülebilirliğe Giden Yollar” konulu tartışmalar serisi olarak başladı. Yaz Okulu sırasındaki katılımcılara yapılan çağrı, çok sayıda ve çeşitli anlatıların (ana akım olmayanlar dahil) dahil edilmesi ve bunların ortaya çıkabileceği sayısız çerçeveyi ve konumsallığı kabul ederken çok sayıda alternatifin sürdürülmesi olarak başladı. Burada anlatılanları, sürdürülebilirlik konusunda daha önce hiç hesaba katmadığımız başka dinamikleri içine alması bakımından ilham verici buluyorum.

Devam etmek gerekirse, “Kilitlenmeye” yol açan yol bağımlılığı ile ilgili genel bir nokta kabul edildi, ancak önceki politika kararları tarafından atlanan potansiyel sürdürülebilirlik sonuçlarından kaynaklanan karmaşıklık endişeleri kaldı. Ölçümleme (quantification) takıntısı haklı olarak eleştirildi, ancak kendi kendini güçlendiren bir stratejinin başarısını değerlendirmek için alternatif bir parametre seti belirsiz değer yargılarında kaldı (yolun “adil ve güvenli olması gerekiyor” gibi). Bu, konum ve çerçeveleme gibi sorunları beraberinde getirdi: Hangi hedefe öncelik veriyoruz? demokrasi ve sürdürülebilirlik gibi ideallerde çatışmalarla nasıl başa çıkacağız? Sohbeti Yaz Okulu’nda başlattığımızdan ve bu “bağlama özgü karmaşıklıktan” birçoğu ayrılmaya başladığından beri, döngüyü tamamlamaya ve STEPS araştırmacısı olarak, söylenenlere cevap olarak bağlamsal anlatılarımızdan bazılarını seslendirmeye karar verdim.

Pathways Yaklaşımı (STEPS yolları yaklaşımı) — Ian Scoones tarafından aktarıldı

Karmaşık, dinamik ortamlarda meydana gelen yoğun bir şekilde müzakere edilen siyasi süreçte sürdürülebilirliğe yönelik sosyal, teknolojik, çevresel yolların nasıl oluşturulduğunu araştırıyor. Yollar anlatılar etrafında inşa edilir — dünyanın ve geleceğin şekliyle ilgili katiller — ve altta yatan çerçevelerden derinden etkilenirler. Farklı aktörler farklı çerçevelere sahiptir, bu nedenle kim olduğunuza ve bulunduğunuz yere bağlı olarak, sürdürülebilirlikler çok farklı görünecek ve onlarla birlikte oraya giden yollar görünecektir. Bu nedenle bir yol yaklaşımı, güç ilişkilerine ve baskın yolların nasıl ortaya çıktığına dikkat ederken diğer alternatif gizli yolların susturulmasına neden olur. Güçlü kamu ve özel kuruluşlarla ilişkilendirilen baskın yollar, genellikle sürdürülebilirlik için dönüşümlere kapalı, kontrol edici bir yaklaşımı teşvik ederken, alternatif yollar daha ilişkisel ve özenli bir yaklaşım sunmak için açılabilir.

Konuya ilişkin ‘Gelecekteki kömür yolları konusundaki tartışmada baskın olarak anlatılar’ — Cemre Uçar
Yol yaklaşımı, önerilen geleceklerin karmaşık dinamiklerini açmak için yararlı bir araç — ve değişen çerçevelerin nasıl farklı, görünüşte kaçınılmaz yollara yol açtığını gösteriyor. Örnek vermek gerekirse, Almanya, Paris Anlaşması’na uymak üzere kömür tüketiminin azaltılmasına karar vermek için resmi olarak bir komisyon kurdu. Bununla birlikte, çerçeveleme gücünü gösteren komisyona “büyüme, yapısal gelişme ve istihdam” komisyonu adı verildi. “Kömür”, “Aşamalı olarak durdurmak (phase out)” veya “iklim” kelimelerinin bile söylenecek kadar güçlü bir desteği yoktu. Kömür aşımı olasılığı, bazı aktörler tarafından bölgesel ekonomi ve istihdama zarar verecek şekilde çerçevelenirken, Almanya’nın emisyonları; Çin’in ve Hindistan’ın Almanya’da kömür tüketimini sınırlandırması makul görünmüyor. Anlatılar, elektrik kesintileri, çok sayıda iş kaybı ve tüm Alman endüstrisinin rekabet gücü hakkında korku yaratmak için kullanılır. Diğer anlatılar — örneğin, bir kömür kaçışının (yerel) hava ve su kirliliği seviyelerini azaltmada ne kadar önemli olduğu hakkında; vatandaşların yer değiştirmesinin ve ormanların ve diğer doğal habitatların yeni madenler için tahrip edilmesinin önlenmesinin ne kadar önemli olduğu; veya iklim değişikliğine etkisi — marjinalleştiriliyor. STEPS yolları yaklaşımı, her şeyden önce, temel güç ilişkilerini çözmede yardımcı olabilir. İkincisi, iklimin ötesine geçen daha dürüst bir tartışma, ekonomi tartışmaları, daha yaratıcı ve ilgi çekici çözümler bulmak için daha geniş bir anlatı çeşitliliği ve paydaşların pozisyonları dahil olmak üzere alternatif yollar bulmak için kullanılabilir.

R.Cemre UÇAR
TWRE (Yenilenebilir enerji ve Enerji sektörü türk kadınları derneği) Ankara bölge koordinatörü